Blog – door Manu Busschots

Planten kunnen niet wegrennen bij gevaar. Dat maakt ze op een planetaire schaal verstandiger dan wij. Wij denken – Elon Musk voorop, met zijn ambities om naar Mars te gaan – dat we altijd nog kunnen ontsnappen aan gevaar. Bij een overstroming of een bosbrand evacueren we. Daardoor is de wijsheid van ‘voorkomen is beter dan genezen’ aantrekkelijk om te negeren. Tot nu toe hadden we altijd nog wel een plan B. We hoefden niet écht na te denken over het voorkomen van bepaalde crises; zolang je nog kan vluchten naar een veilige plaats, je afval nog in het buitenland kan dumpen en andere manieren hebt om het probleem te ontlopen of te verplaatsen, kun je het je veroorloven om het erop aan te laten komen. Maar helaas is er dus geen planeet B.

Terug naar de planten. Zij zijn zo ontwikkeld dat ze kunnen omgaan met een crisis die toeslaat. Voor de veerkracht van de soort is er in ecosystemen altijd redundantie: overtolligheid. Wij mensen zouden zeggen: teveel van iets, meer dan strikt noodzakelijk. Onze economische systemen zijn weliswaar gericht op zoveel mogelijk groei, maar waar het gaat om bedrijfskosten en efficiëntie, om de slagkracht van afzonderlijke bedrijven, dan is er vaak eerder sprake van een  ‘race to the bottom’: just in time delivery, minimale overheadkosten, et cetera. Waardoor er bij de minste verstoring ook meteen een groot probleem ontstaat.

Daarnaast hoort bij de veerkracht van ecosystemen ook diversiteit: een veelheid aan soorten met andere eigenschappen. Als het dan droger wordt dan normaal, doen sommige soorten het slechter, maar andere weer net wat beter. Onze voedselsystemen zijn precies andersom ingericht. Veel akkerbouwers doen aan monocultuur: zij verbouwen enorme hoeveelheden van één gewas. Daardoor hebben ze heel veel kunstmest en gif nodig om dat ene gewas te beschermen tegen ziekteverwekkers en plaagdieren. In de veehouderij worden vaak veel te veel dieren van één soort dicht op elkaar gepakt: dat vergroot het risico van een virusuitbraak. 

Nu naar jou: wat kan jij met deze inzichten als deep changemaker? Zorg dat je van sommige zaken ‘wat teveel hebt’ en zorg dat je ook diversiteit hebt in wat je doet en nodig hebt voor de impact die je wilt maken? Zo zou je bijvoorbeeld een potje aan kunnen leggen met ‘impactgeld’, zodat je zes maanden zonder werk zou kunnen als je huidige werk door een crisis getroffen wordt, of als jij zelf merkt dat het geen vitaliteit meer brengt. En zo zou je kunnen blijven werken aan je kennis en vaardigheden en het uitbreiden van je relaties, zodat je kan omschakelen wanneer dat nodig is.   

Vanuit dit alles de volgende reflectievraag voor jou, deep changemaker. 

Reflectievraag

We vinden het leuk om te horen wat deze reflectie je brengt. Spreekt dit onderwerp je aan, wil je je impact vergroten en tegelijkertijd je vitaliteit als changemaker bewaken, neem dan contact met ons op.

Ben je benieuwd hoe wij je kunnen helpen de balans tussen vitaliteit en veranderkracht te bewaren? Volg dan eens een gratis, online introductiesessie.

Wil je dit soort reflecties, met persoonlijke aanleiding vanuit mij, eens per maand in je mailbox ontvangen? Meld je dan aan voor de reflectieflits.

Hartelijke groet en graag een keer tot ziens,

Manu Busschots